.png){kind=small}
.png){kind=small}
Τι δείχνουν τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα;
Οι υδατάνθρακες θεωρούνται τα κύρια μακροθρεπτικά συστατικά που επηρεάζουν το μεταγευματικό σάκχαρο. Για αυτό, ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της θεραπευτικής αντιμετώπισης του Διαβήτη Τύπου 1 είναι η προσαρμογή της γευματικής δόσης της ινσουλίνης με βάση τον υπολογισμό των υδατανθράκων του γεύματος.
Πρόσφατα δεδομένα δείχνουν πως και άλλοι διατροφικοί παράγοντες, όπως οι πρωτεΐνες, το λίπος και ο γλυκαιμικός δείκτης επηρεάζουν σημαντικά το μεταγευματικό σάκχαρο.
Αρχικά, θα πρέπει να κατανοήσουμε με ποιον τρόπο επηρεάζουν το μεταγευματικό σάκχαρο αυτοί οι διατροφικοί παράγοντες για να πετύχουμε τους γλυκαιμικούς στόχους. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να αντιστοιχήσουμε σωστά τη δόση και το χρόνο της ινσουλίνης σε κάθε είδους γεύμα.
Πρώτον, η προσθήκη λίπους σε ένα γεύμα με υδατάνθρακες επηρεάζει τα μεταγευματικά σάκχαρα, κυρίως γιατί καθυστερεί τη γαστρική κένωση, δηλαδή τα συστατικά του φαγητού απορροφούνται πιο αργά από τον οργανισμό, αλλά και γιατί ένα μέρος του μπορεί να μετατραπεί σε γλυκόζη. Όταν όμως η ποσότητα του λίπους είναι πολύ μεγάλη σε ένα γεύμα, 1) το σάκχαρο στο αίμα αυξάνεται πολύ αργά, 1-3 ώρες μετά το γεύμα με αυξημένη την πιθανότητα υπογλυκαιμίας και 2) αυξάνεται καθυστερημένα μετά από 3 ώρες, προκαλώντας υπεργλυκαιμία που διαρκεί ώρες μετά το γεύμα. Τι θεωρούμε, όμως, γεύμα πλούσιο σε λίπος;
Δεύτερον, η πρωτεΐνη και αυτή σε μεγάλες ποσότητες επηρεάζει τα μεταγευματικά σάκχαρα, καθώς ένα μέρος της μπορεί να μετατραπεί σε γλυκόζη ή/και να επηρεάσει κάποιες ορμόνες. Το αποτέλεσμα της πρωτεΐνης στο σάκχαρο θα είναι διαφορετικό εάν καταναλωθεί με ή χωρίς υδατάνθρακες και φαίνεται συνήθως καθυστερημένα (100 λεπτά μετά το γεύμα).
Τέλος, ο γλυκαιμικός δείκτης κατατάσσει τα τρόφιμα ανάλογα με την ταχύτητα που αυξάνουν το μεταγευματικό σάκχαρο. Τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη προκαλούν ταχύτατη αύξηση του μεταγευματικού σακχάρου, ακολουθούμενη από ταχύτατη πτώση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μεταγευματική υπεργλυκαιμία στα πρώτα λεπτά μετά το γεύμα και μεγάλη πιθανότητα για υπογλυκαιμία μέσα στο πρώτο δίωρο μετά το γεύμα. Αντίθετα, τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη απορροφώνται σταδιακά από τον οργανισμό, προκαλώντας μια πιο ομαλή και πιο ήπια αύξηση του μεταγευματικού σακχάρου.
Το μυστικό στις παραπάνω περιπτώσεις είναι να καταναλώνουμε πρωτεΐνες και λίπος με μέτρο, γιατί σε μικρές ποσότητες μας βοηθάνε να κρατάμε φυσιολογικό το μεταγευματικό σάκχαρο, αλλά σε μεγάλες ποσότητες μας «χαλάνε» τις μεταγευματικές τιμές, ακόμα και ώρες μετά το γεύμα.
Επίσης, προτιμάμε τροφές με χαμηλό έως μέτριο γλυκαιμικό δείκτη που προκαλούν μια σταδιακή αύξηση του σακχάρου, με αποτέλεσμα πολύ καλές μεταγευματικές τιμές. Στις περιπτώσεις όμως που θα καταναλωθούν γεύματα με μεγάλες ποσότητες λίπους και πρωτεϊνών και τροφές με πολύ υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, έχουν προταθεί οι παρακάτω συστάσεις.
Τέλος, εάν το άτομο με διαβήτη παρατηρεί και γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο συγκεκριμένες τροφές-γεύματα προκαλούν «περίεργα» μεταγευματικά σάκχαρα, με τη βοήθεια του διαιτολόγου θα μπορέσει να προσαρμόσει τη δόση και το χρόνο της ινσουλίνης πάνω στο καθημερινό του πρόγραμμα.
Βιβλιογραφία:
Bell KJ, Smart CE, Steil GM, Brand-Miller JC, King B, Wolpert HA. Impact of fat, protein, and glycemic index on postprandial glucose control in type 1 diabetes: implications for intensive diabetes management in the continuous glucose monitoring era. Diabetes Care. 2015 Jun;38(6):1008-15.
Hibbert‐Jones, E. (2016). Fat and protein counting in type 1 diabetes. Practical Diabetes, 33(7), 243-247.
Bell KJ, King BR, Shafat A, Smart CE. The relationship between carbohydrate and the mealtime insulin dose in type 1 diabetes. J Diabetes Complications. 2015 Nov-Dec;29(8):1323-9
Για να διαβάστε το πλήρες άρθρο του Σπύρου Ζαρογιάννη, πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο: