Διαβήτης και Χορτοφαγική Διατροφή

Όσα χρειάζεται να ξέρετε!

Πώς συνδέεται ο διαβήτης με τη χορτοφαγική διατροφή;

Είναι γνωστό ότι ο διαβήτης ως νόσος έχει επεκταθεί πληθυσμιακά, προσβάλοντας συνεχώς όλο και μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της γης. Αυτή η αύξηση του επιπολασμού, έχει οδηγήσει τους επιστήμονες στην έρευνα και μελέτη τρόπων πρόληψης και αντιμετώπισής του βασιζόμενοι στο γεγονός ότι οι διαιτητικοί παράγοντες και η παχυσαρκία παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2. Έτσι, έχοντας ως βάση τις διαιτητικές αλλαγές και τις γενικότερες διατροφικές οδηγίες, κατέληξαν ότι μια χορτοφαγική διατροφή, ακόμη και η πιο αυστηρή, είναι δυνατόν να οδηγήσει στην πρόληψη και διαχείρισή του και γιατί όχι και στην αντιμετώπισή του.

Γνωρίζοντας τους vegans και τους vegetarians

Φαινομενικά, οι δύο αυτές κατηγορίες είναι ίδιες, αφού έχουν στο επίκεντρο της καθημερινότητάς τους τη χορτοφαγική διατροφή. Όμως, μεταξύ τους υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά.

Oι χορτοφάγοι (vegetarians) δεν καταναλώνουν καθόλου κρέας, πουλερικά ή θαλασσινά. Τα αυγά ή/και τα γαλακτοκομικά προϊόντα συνήθως περιλαμβάνονται στη χορτοφαγική διατροφή αυτών, εφόσον προέρχονται από τα ζώα χωρίς να χρειαστεί να θανατωθούν.

Οι αυστηρά ή αποκλειστικά χορτοφάγοι (vegans) αποκλείουν από τη διατροφή τους όλες τις ζωικές τροφές, όπως κρέας, πουλερικά και θαλασσινά, καθώς και κάθε τι που προέρχεται από ζωικές πηγές, όπως γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα, αβγά, μέλι. Οι περιορισμοί τους δεν αφορούν μόνο τη διατροφή αλλά και στην ένδυσή τους, αφού δεν φοράνε ρούχα ή υποδήματα από μαλλί, δέρμα ή μετάξι. Ακολουθούν δηλαδή μια ολόκληρη φιλοσοφία και στάση ζωής για την προστασία των ζώων, τα οποία πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν στη γη για κατανάλωση.

Τι δείχνουν οι μελέτες;

Μια χορτοφαγική διατροφή, η οποία εκ των πραγμάτων βασίζεται στις φυτικές τροφές, προφυλάσσει από τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, αλλά ταυτόχρονα βοηθά και στην καλύτερη διαχείριση και αντιμετώπισή του. Οι ασθενείς με διαβήτη που ακολουθούν μια αυστηρά χορτοφαγική δίαιτα παρατηρούν μια μεγαλύτερη απώλεια του περιττού βάρους τους σε σχέση με τους χορτοφάγους, γεγονός που οδηγεί και στη μείωση των λιπιδίων στο αίμα, δηλαδή της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.

Ας μην ξεχνάμε ότι από τις σοβαρότερες επιπλοκές του διαβήτη είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Εξάλλου, η απώλεια βάρους είναι ίσως η πρώτη σύσταση που δίνεται στα άτομα με διαβήτη τύπου 2. Ακόμη, η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, τροφίμων ολικής αλέσεως, οσπρίων και ξηρών καρπών βοηθάει σημαντικά στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και κατ’ επέκτασιν στη μείωση των τιμών της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης στο αίμα. Κοινό στοιχείο των παραπάνω τροφίμων είναι οι σύνθετοι υδατάνθρακες, η αυξημένη περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες και ο χαμηλός γλυκαιμικός τους δείκτης, παράγοντες που οδηγούν στον αργό μεταβολισμό της γλυκόζης στο αίμα, άρα και στη σταδιακή άνοδο των επιπέδων σακχάρου.

Επίσης, τα φυτικά τρόφιμα φαίνεται ότι εκτός των άλλων βελτιώνουν τη διάθεση των ανθρώπων και μπορούν να επιβραδύνουν τη σταδιακή νευρική βλάβη που σχετίζεται με τον διαβήτη. Τέλος, σε μια vegan διατροφή, η αντικατάσταση όλων των ζωικών πρωτεϊνών από φυτικές, επιβαρύνει λιγότερο τα νεφρά και ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο εμφάνισης νεφρικής νόσου, μιας ακόμη επιπλοκής του διαβήτη.

Η αμερικανή διαβητολογική εταιρία (ADA), εκτός των άλλων διατροφικών προτύπων συστήνει την χορτοφαγική και την vegan διατροφή ως διατροφικό μοντέλο για την μείωση την Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνης και την απώλεια βάρους στον διαβήτη τύπου 2.

Συμπερασματικά, μια χορτοφαγική διατροφή, συνοδευόμενη από την ανάλογη διατροφική εκπαίδευση, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ψυχολογική ευημερία και τη γενικότερη ποιότητα ζωής των ατόμων με διαβήτη, προλαμβάνοντας τις όποιες αρνητικές συνέπειες και επιπλοκές.

Βιβλιογραφικές πηγές

Adeva-Andany MM, Rañal-Muíño E, Vila-Altesor M, Fernández-Fernández C, Funcasta-Calderón R, Castro-Quintela E. Dietary habits contribute to define the risk of type 2 diabetes in humans. Clin Nutr ESPEN. 2019 Dec;34:8-17.

Neal D Barnard, Joshua Cohen, David JA Jenkins, Gabrielle Turner-McGrievy, Lise Gloede, Amber Green, Hope Ferdowsian, A low-fat vegan diet and a conventional diabetes diet in the treatment of type 2 diabetes: a randomized, controlled, 74-wk clinical trial, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 89, Issue 5, May 2009, Pages 1588S–1596S.