Γρήγορη απώλεια βάρους: Είναι ασφαλής τελικά;

Η απώλεια βάρους είναι κάτι που απασχολεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην σημερινή εποχή. Οι έντονοι ρυθμοί της καθημερινότητας και η πίεση για άμεση αλλαγή, λειτουργούν ως αφορμή να προβληθούν όλο και περισσότερο οι express ή αλλιώς γρήγορες δίαιτες, οι οποίες υπόσχονται ταχεία απώλεια βάρους. Μπορεί να φαίνονται δελεαστικές, όμως παρόλα αυτά κρύβουν αρκετούς κινδύνους για την υγεία σου, τους οποίους μπορεί να μην γνώριζες.

Τί εννοούμε όταν αναφερόμαστε σε ‘’γρήγορη απώλεια βάρους’’ ;

Η γρήγορη απώλεια βάρους σχετίζεται με την μείωση κιλών, η οποία είναι εμφανώς μεγαλύτερη από τον ρυθμό που είναι ασφαλής για τον ανθρώπινο οργανισμό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η σταδιακή απώλεια βάρους, αφορά την απώλεια του 1-2% του συνολικού σωματικού βάρους σε εβδομαδιαία βάση. Για παράδειγμα, για ένα άτομο με σωματικό βάρος ίσο με 100 κιλά, συστήνεται η απώλεια βάρους μέχρι 1-2 κιλά την εβδομάδα. Οποιαδήποτε απώλεια μεγαλύτερη αυτού του εύρους, θεωρείται αυξημένη.

  Ποιες είναι οι αρνητικές επιπτώσεις μιας γρήγορης απώλειας βάρους;

Η ταχεία απώλεια βάρους, τις περισσότερες φορές έχει αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών για τον οργανισμό. Κάποιες από αυτές τις επιπλοκές φαίνονται παρακάτω:

1.       Απώλεια μυϊκής μάζας

2.       Επαναπρόσληψη βάρους

3.       Ψυχολογικές επιπτώσεις, όπως σύγχυση, νευρικότητα, άγχος

4.       Κόπωση, αδυναμία

5.       Τα αποτελέσματα συνήθως είναι προσωρινά, και όχι μακροπρόθεσμα

Γιατί είναι σημαντική η απώλεια μυϊκής μάζας;

Η γρήγορη απώλεια βάρους, συνήθως συνοδεύεται από μείωση της μυϊκής μας μάζας, λόγω βιολογικών και μεταβολικών μηχανισμών. Όταν δεν λαμβάνουμε τις απαραίτητες θερμίδες, ο οργανισμός δεν λαμβάνει τη ποσότητα της πρωτεΐνης που χρειάζεται. Το γεγονός αυτό καθιστά την απώλεια της μυϊκής μας μάζας ευκολότερη και οι μύες μας δεν μπορούν να διατηρηθούν.

Το ποσό της μυϊκής μάζας που χάνεται, είναι αρκετά δύσκολο να χτιστεί ξανά. Η μυϊκή μάζα χτίζεται με σταδιακή αύξηση θερμίδων, λήψη επαρκούς ποσότητας πρωτεΐνης και προπόνηση με αντιστάσεις. Η μείωση της μυϊκής μάζας, οδηγεί σε μείωση της δύναμης και της αντοχής του σώματος. Έτσι ο οργανισμός δεν αναπτύσσει με ευκολία την μυϊκή μάζα που έχει χαθεί.

Επομένως, με τη γρήγορη απώλεια βάρους, δεν παρέχεται στο σώμα η απαραίτητη ενέργεια ώστε να συντηρήσει τον μυϊκό ιστό. Μειωμένη μυϊκή δύναμη, μειωμένη μυϊκή αντοχή, αύξηση τραυματισμών και επιβράδυνση του μεταβολισμού, είναι κάποιοι από τους λόγους που καθιστούν την απώλεια μυϊκής μάζας ιδιαίτερα σημαντική.

Γιατί να επιλέξω μία σταδιακή απώλεια βάρους;

Η απώλεια βάρους είναι μία σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει τροποποιήσεις στη διατροφή, στη φυσική δραστηριότητα και γενικότερα στον τρόπο ζωής του ατόμου. Άρα, είναι σημαντικό να γίνει με προσεκτικό και ασφαλή τρόπο για τον οργανισμό.

Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, το οποίο σημαίνει πως σε καθέναν μας ταιριάζουν διαφορετικά πλάνα διατροφής, προκειμένου να πετύχουμε τους στόχους που έχουμε θέσει. Η σταδιακή απώλεια βάρους αποτελεί μία πιο υγιεινή και βιώσιμη επιλογή, καθώς βοηθά τον οργανισμό να προσαρμοστεί χωρίς να επιβαρυνθεί.

Συγκεκριμένα, έχει ως αποτέλεσμα την ομαλή μετάβαση του οργανισμού από μία κατάσταση σε μία άλλη. Τα αποτελέσματα είναι πιο σταθερά, καθώς βασίζονται σε σταδιακές αλλαγές συνηθειών, και όχι σε ακραίους περιορισμούς. Μικρές αλλά σταθερές αλλαγές στη διατροφή, διατηρούνται πιο εύκολα από την απόκλιση ολόκληρων ομάδων τροφίμων. Επιπλέον, αποφεύγεται το άγχος, η πίεση και το αίσθημα της στέρησης που συνήθως συνοδεύει τις γρήγορες δίαιτες, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται ο κίνδυνος απώλειας μυϊκής μάζας.

Συμπερασματικά, οι γρήγορες δίαιτες που υπόσχονται ταχεία απώλεια βάρους, μπορεί να φέρουν άμεσα αποτελέσματα, όμως τις περισσότερες φορές συνοδεύονται με κινδύνους για την υγεία μας, κυριότερος από αυτούς είναι η απώλεια μυϊκής μάζας. Μία σταθερή και ισορροπημένη προσέγγιση στη διατροφή μας, παραμένει η πιο ασφαλής και βιώσιμη μέθοδος απώλειας βάρους. Έτσι, με υπομονή μπορούμε να πετύχουμε μια μακροπρόθεσμη ευεξία για το σώμα μας.

Βιβλιογραφικές πηγές

Sarwan, G., Daley, S. F., & Rehman, A. (2024). Management of Weight Loss Plateau. In StatPearls. StatPearls Publishing.

Jaime K, Mank V. Risks Associated With Excessive Weight Loss. [Updated 2024 Feb 29]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.