Trans λιπαρά οξέα

Που βρίσκονται και ποιο είναι το αντίκτυπο στην υγεία μας;

Τι είναι τα τρανς λιπαρά;

Τα τρανς λιπαρά ανήκουν στην κατηγορία των ακόρεστων λιπαρών οξέων και χωρίζονται σε δυο κατηγορίες ανάλογα με την προέλευσή τους. Υπάρχουν είτε φυσικά σε μικρή ποσότητα σε ζωικής προέλευσης τρόφιμα, όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά, είτε τεχνητά, μέσω υδρογόνωσης. Αυτό συμβαίνει στη βιομηχανία ώστε να ενισχύσουν τη γεύση του τροφίμου, να αυξήσουν τη διάρκεια ζωής του και να προσδώσουν χαρακτηριστικά, όπως η στερεή μορφή σε θερμοκρασία δωματίου.

Ποιο είναι το αντίκτυπο στην υγεία μας;

Ήδη, από τις αρχές της δεκαετίας του '90 υπάρχουν δημοσιευμένες μελέτες που καταδεικνύουν τη θετική συσχέτιση μεταξύ διαιτητικής πρόσληψης τρανς λιπαρών οξέων και κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Έκτοτε, μελέτες έχουν συνδέσει την κατανάλωση trans-λιπαρών με καρδιακές παθήσεις, φλεγμονή, αυξημένη «κακή» χοληστερόλη (LDL-χοληστερόλη) και χαμηλότερα επίπεδα καλής (HDL χοληστερόλης). Μια μεγάλη μετα-ανάλυση προοπτικών ερευνών έδειξε ότι μία αύξηση στην κατανάλωση trans λιπαρών κατά 2% αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου κατά 23%!

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει συστήσει εδώ και μία δεκαετία, η πρόσληψη τρανς λιπαρών να είναι μικρότερη από το 1% της συνολικής θερμιδικής πρόσληψης. Επίσης όλες οι εθνικές διατροφικές οδηγίες συστήνουν η πρόσληψη των τρανς λιπαρών να είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερη. Τέλος φαίνεται πως η αυξημένη κατανάλωση trans λιπαρών οξέων μπορεί να διαταράξει τη λειτουργικότητα των κυτταρικών μεμβρανών και έχει συσχετιστεί με αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη.

Που βρίσκονται τα trans λιπαρά;

Τα trans λιπαρά βρίσκονται στα τρόφιμα που περιέχουν έλαια και υφίστανται θερμική επεξεργασία, όπως τα τηγανιτά καθώς και στα ψημένα, συσκευασμένα και έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα όπως κέικ, γλυκά αρτοπαρασκευάσματα, σφολιατοειδή κ.ά.

1. Fast Food

Τα ‘’γρήγορα’’ φαγητά, όπως το τηγανισμένο κοτόπουλο, τα τηγανισμένα ψάρια, τα χάμπουργκερ, οι πατάτες τηγανητές και τα έτοιμα ζυμαρικά, διατηρούν υψηλά επίπεδα trans-λιπαρών. Επιπλέον οι υψηλές θερμοκρασίες τηγανίσματος καθώς και η επαναχρησιμοποίηση του ελαιολάδου για τηγάνισμα αυξάνουν την περιεκτικότητα σε trans-λιπαρά οξέα.

2. Ζωικό βούτυρο

Παρόλο που το βούτυρο είναι γνωστό για την υψηλή του περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, περιέχει περίπου και 3γρ trans λιπαρών ανά 100γρ προϊόντος, λόγω της φυσικής τους παρουσίας σε προϊόντα ζωικής προέλευσης.

3. Συσκευασμένα γλυκά και προϊόντα φούρνου

Τα είδη αρτοποιίας, όπως τα muffins, τα κέικ, και τα ντόνατ, είναι συχνά φτιαγμένα με φυτικά έλαια ή βούτυρο καθώς και τα συσκευασμένα γλυκά στο super market περιέχουν μεγάλες ποσότητες υδρογονωμένων λιπαρών οξέων

Τι να προσέχουμε στην ετικέτα;

Είναι σημαντικό να διαβάζουμε τη λίστα συστατικών σε τρόφιμα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Τα τρόφιμα που περιέχουν trans λιπαρά το αναγράφουν στην ετικέτα, εάν η περιεκτικότητα είναι μεγαλύτερη από 1γρ. Στην περίπτωση που είναι μικρότερη από 1γρ και δεν αναγράφεται, ελέγξτε τα συστατικά του προϊόντος για την έκφραση «μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά» που σημαίνει ότι περιέχει κάποια ποσότητα trans λιπαρών.